Najważniejszym kryterium przy doborze podłoża powinno być bezpieczeństwo jaszczurki, a dopiero potem względy estetyczne. Musimy mieć świadomość, że niektóre z podłóż agama może np. przy okazji polowania niechcący podjadać. Jeśli jest to materiał, który ulega trawieniu (chociażby częściowemu), to raczej możemy być spokojni. Gorzej, jeśli mamy do czynienia ze ściółką, która może doprowadzić do problemów żołądkowych, zaczopowania, a w bardzo skrajnych przypadkach nawet perforacji przewodu pokarmowego.
Poniżej spis wszystkich podłóż, z którymi do tej pory się spotkałem:
Glina z piaskiem kładziona na mokro
Jest to najbezpieczniejszy rodzaj podłoża do terrarium dla agamy brodatej spośród wszystkich obecnie dostępnych, ponieważ względem innych ściółek, jaszczurka nie ma możliwości go spożyć.
Do wykonania tego rodzaju nawierzchni będziemy potrzebować gliny wędkarskiej oraz piasku. Oba materiały należy wymieszać w równych proporcjach, delikatnie spryskać wodą i urabiać do uzyskania jednolitej masy. Po wyrobieniu materiału nakładamy go na dno terrarium i formujemy w pożądany kształt (najlepiej gładką powierzchnię bez ostrych wybrzuszeń). Na koniec spryskujemy położoną masę wodą i odczekujemy przynajmniej 24 godziny aż stwardnieje tworząc twardą, niezdatną do spożycia skorupę.
Ręczniki papierowe
Ręczniki papierowe są szczególnie zalecane dla młodych agam, które nie są jeszcze wprawione w polowaniu i zamiast owada karmowego mogą chwycić element podłoża. Nietrafienie w owada nie zakończy się przypadkowym spożyciem ściółki. Ręczniki papierowe pozwalają również z łatwością dostrzec, czy jaszczurka regularnie się wypróżnia oraz są łatwe do uprzątnięcia. Dodatkowo w przypadku przypadkowego spożycia przez jaszczurkę, celuloza z łatwością przejdzie przez jej jelita i raczej nie doprowadzi do zaczopowania.
Sztuczna trawa
Sztuczna trawa to kolejny rodzaj bezpiecznego podłoża, którego agama nie będzie w stanie spożyć. Dostępna jest w większości sieci sklepów budowlanych i jej cena jest względnie niska. Do wad takiego rozwiązania będzie należeć niezbyt estetyczny wygląd (stepowo-pustynny wystrój terrarium dla agamy brodatej raczej kiepsko będzie wyglądał z zieloną sztuczną nawierzchnią).
Sprzątanie takiego podłoża będzie problematyczne – przy zaschniętych odchodach raczej trudno będzie pozbyć się nieczystości z zakamarków. Trudniej będzie też utrzymać stałą higienę w terrarium i względnie sterylne warunki.
Tektura falista
Podobnie jak ręczniki papierowe, tektura falista składa się z celulozy, która nawet w przypadku spożycia zostanie bez problemu wydalona. Problemem w przypadku tego rodzaju podłoża jest utrzymanie odpowiedniej higieny. O ile w przypadku ręczników papierowych możemy usunąć zabrudzony listek, to w przypadku tektury musimy usuwać cały zabrudzony płat, co może prowadzić do częstej wymiany podłoża.
Podobnie jak sztuczna trawa, nie jest zbyt estetyczna, szczególnie kiedy jest zabrudzona. Tektura falista jest stosunkowo tania, można ją kupić w większych rolkach na Allegro i wyciąć pod wymiar terrarium.
Wykładzina dywanowa
Nie ma ryzyka, że agama będzie spożywać wykładzinę dywanową, więc jest to bezpieczny rodzaj podłoża. Jest dostępna w sklepach budowlanych, a jej cena jest niższa niż np. cena sztucznej trawy. Dostępne są różne warianty kolorystyczne, więc zawsze mamy możliwość dobrania koloru wykładziny pod kolor terrarium.
Musimy uważać na dobór odpowiedniej wykładziny, ponieważ przy jej niektórych rodzajach, agama może zahaczać pazurami o włókna. Ten rodzaj podłoża jest również problematyczny pod kątem utrzymania czystości. Jeśli będziemy mieć jasny kolor, to wystarczy kilka dni, by wykładzina dywanowa wyglądała nieestetycznie i nadawała się do wymiany.
Duże kamienie
Jest to naturalny rodzaj podłoża, którego agama nie będzie w stanie spożyć. Umiejętnie ułożone kamienie będą wyglądały bardzo estetycznie. Najlepiej do tego będą nadawać się płaskie, nieostre kamienie, takie jak np. piaskowiec. Musimy jedynie uważać, żeby podczas karmienia agamy brodatej, owady nie uciekały w szczeliny między kamieniami, bo mogą pokąsać w nocy jaszczurkę.
Granulat celulozowy
Bardzo popularny rodzaj podłoża, który nawet w przypadku połknięcia powinien zostać bezpiecznie wydalony przez agamę. Z uwagi na drobną strukturę granulat jest łatwy do uprzątnięcia, bo wystarczy usunąć tylko te fragmenty podłoża, gdzie widzimy ślady odchodów i zabrudzeń. Wygląda względnie estetycznie, ale niezbyt naturalnie.
Piasek
Opinie dotyczące piasku są podzielone i jeśli decydujemy się na jego użycie w terrarium, musimy obserwować jaszczurkę, czy nie spożywa go w nadmiernych ilościach. Nadmiar piasku w organizmie agamy może w skrajnych przypadkach prowadzić do zaczopowania, więc w przypadku podjadania, zalecam zmianę podłoża na inne. Jest to naturalny rodzaj podłoża i wygląda w terrarium bardzo estetycznie.
Niektóre agamy brodate będą chętnie w nim kopać, więc wpłynie to na atrakcyjność zbiornika. Osobom szczególnie wrażliwym na dźwięki raczej odradzam ten rodzaj podłoża. Jeśli piasek wpadnie w prowadnice terrarium, otwieraniu szyb będzie towarzyszyć nieprzyjemny odgłos szurania.
Drewienka bukowe
Dawniej był to najczęściej stosowany materiał na podłoże dla różnych gatunków gadów, dzisiaj już zdecydowanie jest niewskazany, ponieważ może być śmiertelnie groźny dla jaszczurki. W przeciwieństwie do innych rodzajów ściółki, zrębki bukowe nie rozpadają się podczas trawienia w żołądku agamy. Jeśli podczas polowania jaszczurka niechcący połknie nawet kilka zrębków, może to prowadzić do jej zaczopowania lub poranienia przewodu pokarmowego.
Granulat kukurydziany
Również do niedawna stosowany bardzo często przez właścicieli jaszczurek, obecnie raczej odradzany. Granulat kukurydziany, mimo że jest drobny i podobny rozmiarem do granulatu celulozowego, może w układzie pokarmowym agamy zbrylać się w grudki o ostrych krawędziach i prowadzić do zaczopowania.
Podobnie jak z piaskiem – jeśli widzimy, że agama nadmiernie podjada elementy ściółki, zaleca się zmianę podłoża na inne. Jest bardzo łatwy do uprzątnięcia, przy kontakcie z wodą zdarza się, że podłoże pleśnieje.
Chips kokosowy
Podobnie jak drewienka bukowe, może w przypadku połknięcia powodować kłopoty z trawieniem i prowadzić do zaczopowania. Dodatkowo ten rodzaj podłoża mocno pyli, więc nie jest zalecany dla agam brodatych, bo może wywoływać podrażnienia błon śluzowych oczu i nosa.
Torf z włókna kokosowego
Zmielona wersja chipsu kokosowego, która również nie nadaje się na podłoże dla agamy brodatej. Mocno pyli i podrażnia śluzówkę jaszczurki.
Małe kamyki, żwirek
Mimo że takie podłoże jest bardzo estetyczne i naturalne, to z takich samych względów co drewienka bukowe jest odradzane. W przypadku połknięcia może prowadzić do komplikacji trawiennych.
Gazety
Mimo, że koszt gazet jest praktycznie zerowy, bo każdego dnia możemy jakieś znaleźć ich mnóstwo w skrzynce, to zdecydowanie nie nadają się na podłoże dla agamy brodatej. Gazety zawierają tusz, który w przypadku spożycia może być dla jaszczurki toksyczny. Dodatkowo nie są estetyczne i psują wystrój terrarium. W przypadku zamoczenia, mogą zostawiać odbarwienia na płycie drewnianego terrarium.
Brak podłoża
Czytając różne poradniki można dojść do wniosku, że tak naprawdę żadne podłoże do terrarium dla agamy brodatej nie będzie odpowiednie, więc lepiej z niego zrezygnować zupełnie. Błąd! Musimy pamiętać, że niezależnie od tego czy wybierzemy terrarium drewniane czy szklane, jego nawierzchnia najprawdopodobniej będzie śliska i utrudniająca sprawne przemieszczanie się agamie. Ciągłe ślizganie się po takiej podłodze może prowadzić u jaszczurki do zwyrodnień stawów i chorób układu kostnego. Podłoże ma przede wszystkim zapewniać agamie przyczepność i umożliwiać swobodne przemieszczanie się bez żadnych trudności.